W następstwie wejścia w życie przepisów o pomocy obywatelom Ukrainy możliwe jest powierzenie pracy obywatelowi Ukrainy na postawie darmowego powiadomienia, które należy złożyć elektronicznie przez
praca.gov.pl.
Jeśli obywatel Ukrainy wjechał do Polski ze względu na działania wojenne w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. i jego pobyt w RP został uznany za legalny do dnia 30 września 2025 r. (ochrona czasowa) to jego pracę można zalegalizować wyłącznie na podstawie powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy. Ww. pobyt nie daje uprawnienia do legalnego podjęcia pracy na podstawie oświadczenia lub zezwolenia na pracę, w tym zezwolenia na pracę sezonową.
Jaki tytuł pobytowy uprawnia do pracy na podstawie oświadczenia lub zezwolenia .
Zasady powierzenia pracy na podstawie powiadomienia obywatelowi Ukrainy
Praca cudzoziemca w związku ze złożonym powiadomieniem będzie legalna pod warunkiem, że:
- jest on obywatelem Ukrainy przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub
- jest obywatelem Ukrainy, który wjechał legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (pobyt na terytorium RP uznaje się za legalny do dnia 30 września 2025 r. – ochrona czasowa).
Na takich samych zasadach jak obywatel Ukrainy, pracę może podjąć jego małżonek niemający obywatelstwa ukraińskiego, jeśli wjechał legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa w okresie od dnia 24 lutego 2022 r.
Powiadomienie uprawnia cudzoziemca do wykonywania pracy bez obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, czy oświadczenia.
Złożenie powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy nie podlega opłacie. Składane powiadomienia nie podlegają weryfikacji, Urząd Pracy prowadzi jedynie ich ewidencję. Zmiana pracodawcy wymaga uzyskania nowego powiadomienia. Nowe powiadomienie na aktualne dane należy złożyć również w przypadku obniżenia: wysokości wynagrodzenia, liczby godzin pracy lub wymiaru czasu pracy, a także w przypadku zmiany: rodzaju zawartej umowy, stanowiska lub rodzaju wykonywanej pracy. Nie ma możliwości wycofania/anulowania, ani skorygowania złożonego powiadomienia. Nie każde zawarcie z cudzoziemcem kolejnej umowy, wiąże się z koniecznością złożenia nowego powiadomienia o podjęciu pracy. Jeżeli z cudzoziemcem zostanie zawarta kolejna umowa zawierająca takie same warunki jak dotychczas, wówczas mamy do czynienia z kontynuacją pracy, a nie jej podjęciem, a zatem złożenie nowego powiadomienia nie jest wymagane. W tej sytuacji wystarczające jest powiadomienie złożone na początku po podjęciu pracy na podstawie pierwszej umowy. Ta zależność działa pod warunkiem, że kolejne umowy były zawierane bezpośrednio jedna po drugiej. Przerwy pomiędzy kolejnymi umowami skutkują koniecznością złożenia nowego powiadomienia, do każdej z tych umów.
Obowiązek złożenia powiadomienia dotyczy również przypadku, gdy obywatel Ukrainy wcześniej pracował u pracodawcy na podstawie zezwolenia na pracę lub oświadczenia i zamierza kontynuować pracę u tego samego pracodawcy na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę oraz powiadomienia. W takim przypadku cudzoziemiec jest zobowiązany do powiadomienia pracodawcy o otrzymaniu zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w terminie 7 dni od otrzymania decyzji w tej sprawie (niedopełnienie obowiązku informacyjnego przez cudzoziemca wobec pracodawcy, skutkuje brakiem możliwości legalnego wykonywania pracy przez cudzoziemca). Następnie pracodawca składa powiadomienie w terminie 7 dni od otrzymania informacji od cudzoziemca. W opisanej sytuacji kontynuacja wykonywania pracy nie wymaga rozwiązania dotychczas zawartej z cudzoziemcem umowy i zawarcia nowej.
Jeżeli upłynął termin przeznaczony na złożenie powiadomienia pracodawca nie ma możliwości doprowadzenia do sytuacji zgodnej z prawem poprzez wysłanie powiadomienia po okresie 7 dni. W takim przypadku konieczne jest ponowne powierzenie pracy temu cudzoziemcowi (nawiązanie nowej umowy), od którego liczony jest nowy okres 7 dni przewidziany na złożenie powiadomienia.
Możliwość pobytu i pracy obywateli Ukrainy w ramach rozwiązań ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy
Jeśli obywatel Ukrainy wjechał legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to jego pobyt w Polsce uznaje się za legalny do dnia 30 września 2025 r. Pracę obywatela Ukrainy w tej sytuacji można zalegalizować wyłącznie na podstawie powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy. Pracę na podstawie oświadczenia lub zezwolenia mogą wykonywać obywatele Ukrainy przebywający w Polsce między innymi w ramach: wiz i zezwoleń na pobyt czasowy uprawniających do pracy w Polsce, dokumentów wydanych przez inne państwa obszaru Schengen lub w ruchu bezwizowym. Ponadto każdy przebywający legalnie w Polsce obywatel Ukrainy może podjąć pracę na podstawie powiadomienia.
Jeżeli ostatni dzień okresu pobytu obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej lub zezwolenia na pobyt czasowy przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., okres pobytu na podstawie wizy lub zezwolenia na pobyt czasowy oraz okres ważności wizy lub zezwolenia na pobyt czasowy ulegają przedłużeniu z mocy prawa do dnia 30 września 2025 r.
Jeśli ostatni dzień dopuszczalnego okresu pobytu obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy Schengen, ruchu bezwizowego lub innego dokumentu pobytowego wydanego przez państwo obszaru Schengen uprawniającego do podróży po terytorium innych państw tego obszaru, przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r., jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny do dnia 30 września 2025 r.
Podstawy prawne: Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
